Zorgverzekeringswet
Om de zorgmarkt beter te begrijpen, is het handig om te weten hoe de zorg in Nederland is georganiseerd. Daarbij zijn er drie belangrijke spelers.
Ten eerste uzelf, de ‘zorgvrager’ of patiënt. U neemt de zorg af bij een zorgaanbieder, de tweede speler. Forward GGZ is zo’n zorgaanbieder. De zorg die u van ons krijgt, wordt vergoed door de derde speler, de zorgverzekeraar, waarbij u klant bent en aan wie u premie betaalt.
De zorgverzekeringswet
Sinds 2006 hebben we in Nederland de Zorgverzekeringswet (Zvw). Deze wordt bekostigd door inkomensafhankelijke bijdragen, een premie van de verzekerde en het eigen risico. Daarnaast moet u voor sommige zorgvormen een eigen bijdrage betalen. Bij weinig of geen inkomen heeft u (afhankelijk van uw vermogen) recht op zorgtoeslag.
Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een basisverzekering af te sluiten en zorgverzekeraars mogen mensen die zich willen verzekeren niet weigeren.
Zorgverzekeraars bieden naast een basisverzekering vaak ook aanvullende verzekeringen aan. De overheid bepaalt ieder jaar welke zorg de basisverzekering dekt. Voor andere zorg kunt u dus een aanvullende verzekering afsluiten (dat mag ook bij een andere zorgverzekeraar dan de basisverzekering). De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is toezichthouder en controleert of verzekeraars zich aan de regels houden.
De zorgverzekeraar
De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Zorgverzekeringswet. Zij bieden daarom een basisverzekering aan en moeten ervoor zorgen dat alle verzekerden toegang krijgen tot betaalbare en goede zorg. Nederland kent in totaal tien zorgverzekeraars.
Contracten
De zorgverzekeraars moeten dus afspraken maken met de zorgaanbieder over de te leveren zorg. Daarvoor kunnen ze contracten afsluiten met de zorgaanbieder. Dat heeft gevolgen voor u als zorgvrager. In Nederland heeft u in principe recht op vrije artsenkeuze, dat wil zeggen dat u zelf mag kiezen waar de behandeling wordt uitgevoerd. De vrije zorgkeuze staat in 2025 voor de GGZ fors onder druk. Voor de vergoeding van de behandeling is het van belang of de zorgverzekeraar een contract heeft met de zorgaanbieder. Als de zorgverzekeraar wél een contract heeft met de zorgaanbieder worden alle kosten die vallen onder de dekking van de verzekering vergoed (er is jaarlijks wel een Eigen Risico). Als de zorgverzekeraar géén contract heeft met de zorgaanbieder dan vergoedt de verzekeraar maar een deel van de kosten, afhankelijk van de soort (basis)verzekering die u heeft.
De zorgverzekering
Wanneer u een zorgverzekering afsluit, kunt u kiezen tussen verschillende soorten of polissen.
Met een naturapolis kunt u terecht bij zorgaanbieders waarmee de zorgverzekeraar een contract heeft. De behandeling wordt dan volledig vergoed en de zorgverzekeraar regelt de declaraties. Wanneer u naar een zorgaanbieder gaat waarmee de verzekeraar geen contract heeft, dan betaalt de verzekeraar maar een deel van de zorgkosten aan de zorgaanbieder. Het verschil met wat de zorgverzekeraar dan uitkeert en het gedeclareerde bedrag kan op jaarbasis duizenden euro’s zijn. De zorgaanbieder kan vervolgens zelf bepalen of zij het deel van de kosten die de verzekeraar niet betaalt helemaal of gedeeltelijk van de patiënt terugvraagt.
Naast de naturapolis is er ook een restitutiepolis. Deze is bij de meeste verzekeraars per maand duurder dan de naturapolis. Hierbij kunt u zelf de zorgaanbieder kiezen en worden de kosten helemaal vergoed, ook als de zorgaanbieder geen contract heeft. In 2025 is de zuivere restitutiepolis voor de GGZ verdwenen en wordt voor de GGZ geen 100% vergoeding meer gegeven.
Dan is er nog de budget (natura)polis. Dit is eigenlijk een uitgeklede naturapolis. Het aanbod gecontracteerde zorg is minder en voor niet-gecontracteerde zorg is de vergoeding vaak lager.
De laatste is de combinatiepolis: dat is een combinatie van een restitutie- en naturapolis. Dat betekent dat u voor sommige zorg vrije keuze en volledige vergoeding krijgt en voor andere zorg uit bepaalde zorgaanbieders moet worden gekozen, omdat u anders een lagere vergoeding krijgt.
Ongeveer 25% van de Nederlanders heeft een restitutiepolis.
Meer informatie over de gevolgen van uw polis ten aanzien van de behandelkosten vindt u onder Vergoeding behandelkosten.
Basis en gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg (GGZ)
De overheid wil dat mensen met psychische problemen passende geestelijke gezondheidszorg krijgen op de juiste plaats. De zwaarte van de zorg die nodig is, bepaalt waar iemand zorg ontvangt. De huisarts is verantwoordelijk voor de behandeling van lichte psychische klachten. Hij doet dat eventueel in samenwerking met een PraktijkOndersteuner Huisarts (POH-GGZ). De huisarts kan mensen met matige tot zware psychische problemen doorverwijzen naar de Basis GGZ of Gespecialiseerde GGZ. Een behandeling van lichte tot matige psychische problemen gebeurt in de Basis GGZ. Dit valt ongeveer samen met wat we vroeger ‘de eerste lijn’ noemden. Een behandeling binnen de Basis GGZ kan bestaan uit gesprekken met bijvoorbeeld een psycholoog of psychotherapeut. Ook een internetbehandeling (e-health) behoort tot de mogelijkheden.
Bij zwaardere psychische problemen verwijst de huisarts, bedrijfsarts, jeugdarts of medisch specialist door naar de Gespecialiseerde GGZ, voorheen ‘de tweede lijn’.
Forward GGZ biedt alleen zorg in de Gespecialiseerde Geestelijk Gezondheidszorg.